یکی از اهداف اصلی آموزش و پرورش، فراهم‌کردن فرصت‌هایی است که دانش‌آموزان بتوانند به‌صورت فعال و معنادار در فرایند یادگیری شرکت کنند. یکی از الگوهای موفق در این زمینه، الگوی ۵E است که با تأکید بر تجربه، کاوش و تفکر، زمینه‌ساز یادگیری پایدار و خلاقانه می‌شود.
🔹 مفهوم الگوی ۵E چیست؟
مدل آموزشی ۵E از پنج مرحله تشکیل شده است که هر کدام نقش ویژه‌ای در فرایند یادگیری دارند. این مراحل عبارت‌اند از:
-
Engage (درگیر کردن) در این مرحله، معلم تلاش می‌کند علاقه و کنجکاوی دانش‌آموزان را برانگیزد. پرسش‌های چالشی، مشاهده پدیده‌ها یا طرح موقعیت‌های واقعی می‌تواند ذهن دانش‌آموز را برای یادگیری آماده کند.مثال: معلم برای شروع درس «نیرو» از دانش‌آموزان می‌پرسد: چرا توپ پس از پرتاب شدن به زمین برمی‌گردد؟
-
Explore (کاوش) دانش‌آموزان در این بخش با انجام فعالیت‌های عملی، مشاهده، آزمایش یا بحث گروهی، فرصت دارند پدیده را خودشان بررسی کنند.هدف این مرحله، یادگیری از طریق تجربه مستقیم است.
-
Explain (توضیح) در این مرحله، معلم به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا مشاهدات خود را تحلیل کنند و مفاهیم علمی را به‌درستی درک کنند. توضیحات معلم باید بر پایه‌ی تجربه و کشف دانش‌آموزان باشد، نه صرفاً انتقال مستقیم محتوا.
-
Elaborate (بسط دادن) در این بخش، آموخته‌ها به موقعیت‌های جدید تعمیم داده می‌شوند.دانش‌آموزان می‌آموزند که چگونه مفاهیم را در مسائل واقعی یا موضوعات دیگر به کار گیرند.
-
Evaluate (ارزشیابی) در پایان، میزان یادگیری و درک مفاهیم توسط دانش‌آموزان سنجیده می‌شود.این ارزشیابی می‌تواند به‌صورت آزمون، پروژه، فعالیت عملی یا حتی گفت‌وگو انجام شود.
جمع‌بندی
مدل آموزشی ۵E الگویی است که یادگیری را از حالت حفظی و یک‌طرفه به فرایندی پویا، اکتشافی و لذت‌بخش تبدیل می‌کند. اجرای این الگو در کلاس‌های درس می‌تواند به معلمان کمک کند تا آموزش را با زندگی واقعی دانش‌آموزان پیوند دهند و مهارت‌های قرن بیست‌و‌یکم را در آنان پرورش دهند.